Samenwerken in de eerstelijnszorg
Zorgaanbieders in de eerste lijn mogen samenwerken voor betere zorg, zolang zij zich aan de concurrentieregels houden. Huisartsen mogen geen vaste afspraken met elkaar maken over prijzen of verdeling van patiënten. Bij een tekort aan huisartsen in een regio mogen zij wel een afspraak maken in het voordeel van patiënten.
Op deze pagina:
Samenwerking tussen zorgaanbieders in de eerste lijn
Eerstelijnszorgaanbieders zijn bijvoorbeeld huisartsen en fysiotherapeuten. Zij mogen samenwerken voor betere zorg, zolang zij zich aan de concurrentieregels houden. Hun samenwerking of afspraak moet in het belang zijn van patiënten en verzekerden.
U mag met andere zorgaanbieders bijna altijd afspraken maken over betere zorg. Als uw afspraken leiden tot minder keuzes voor patiënten mag dat ook, zolang patiënten en verzekerden er voordeel van hebben. Bijvoorbeeld als u zo met elkaar meer patiënten kunt helpen. Komen zorgaanbieders, zorgverzekeraars en patiënten of patiëntenorganisaties er samen uit? De ACM gaat er dan van uit dat de samenwerking goed is voor patiënten en verzekerden.
Wij doen onderzoek als wij klachten krijgen over uw samenwerking of afspraak. En als de samenwerking in het nadeel van patiënten en verzekerden is. Voorbeelden van nadelen:
- hogere prijzen voor zorgverzekeraars en daardoor ook een hogere premie voor de zorgverzekering
- minder prikkels om te vernieuwen of de kwaliteit van de zorg te verbeteren
- minder keuzemogelijkheden
Waren zorgverzekeraars en patiëntenorganisaties het eens met uw afspraak? Wij proberen dan eerst om samen met u een oplossing te vinden. Als u snel de nadelen voor patiënten en verzekerden oplost, zien wij geen aanleiding voor een onderzoek en een mogelijke boete.
Nieuwe patiënten in de huisartsenpraktijk
Mensen mogen zelf hun huisarts kiezen. Als er genoeg huisartsen in de regio zijn, mag u volgens de concurrentieregels niet met andere huisartsen afspreken wie welke patiënten aanneemt. U mag bijvoorbeeld niet samen patiënten verdelen op basis van postcodes. Of samen afspreken om geen patiënten van elkaar over te nemen. U mag wel voor uzelf bepalen welke patiënten u aanneemt. In de regels van de Landelijke huisartsenvereniging staat wanneer u een nieuwe patiënt mag weigeren.
Tekort aan huisartsen
Is er in uw regio een tekort aan huisartsen? Dan kunnen patiënten moeilijk wisselen van huisarts. Kan een patiënt niet bij u terecht? Leg hem dan uit waarom. U mag voor die patiënt met andere huisartsen overleggen wie plek heeft. En de patiënt naar die huisarts verwijzen.
Soms mogen huisartsen samen afspreken hoe zij de zorg in de regio beschikbaar houden. Bijvoorbeeld om wachtlijsten te voorkomen of onder controle te houden. Het is bij zo’n samenwerking belangrijk:
- Huisartsen moeten zorgverzekeraars en patiënten of patiëntenorganisaties betrekken als zij een afspraak maken. Dus met hen bespreken of ze het een goed plan vinden.
- Zij moeten ook met hen bespreken of de afspraak werkt. Bijvoorbeeld hoeveel extra patiënten zij hierdoor kunnen helpen. Hiervoor moeten zij bewaken of de huisartsenzorg door de afspraak inderdaad beter beschikbaar is.
Als huisartsen dit doen en als de zorgverzekeraars en patiënten of patiëntenorganisaties het eens zijn met de afspraak, doen wij daar uit eigen beweging geen onderzoek naar.
Voorbeeld centraal aanmeldpunt huisartsen
In een regio zijn te weinig huisartsen. Als 1 van de huisartsen zegt dat hij weer nieuwe patiënten aanneemt, krijgt hij veel nieuwe aanvragen. Ook van buiten zijn werkgebied. Daarom zeggen huisartsen het niet als zij weer ruimte hebben. Nieuwe patiënten weten daardoor niet of zij zich bij een huisarts kunnen inschrijven.
20 huisartsenpraktijken in de regio willen hier iets aan doen. Zij stellen voor om een centraal aanmeldpunt te starten. Nieuwe patiënten die geen huisarts kunnen vinden kunnen zich daar melden. Het aanmeldpunt kijkt welke praktijken ruimte hebben. En kiest dan bijvoorbeeld de praktijk het dichtst bij de patiënt. Die praktijk belt de nieuwe patiënt in plaats van dat alle praktijken die ruimte hebben gaan bellen. Dit werkt sneller voor de assistenten van de huisartsen. Zij kunnen dan meer tijd aan bijvoorbeeld zorg besteden.
Het is bij deze afspraak dus belangrijk dat zorgverzekeraars en patiënten of patiëntenorganisaties betrokken zijn bij deze afspraak en deze steunen. En dat de huisartsen kunnen laten zien hoe groot het voordeel is. In dit geval is het bovendien belangrijk dat huisartsen nieuwe patiënten niet alleen nog maar verwijzen naar het centrale punt. Maar dat zij zelf ook patiënten blijven aannemen.
Vragen of signalen
De ACM houdt toezicht op samenwerkingen in de zorg. Komt u er niet uit of uw samenwerking mag? Ook niet samen met uw adviseur? Neem contact met ons op via vragen [punt] zorg [at] acm [punt] nl (vragen[dot]zorg[at]acm[dot]nl).
Ziet u in de zorg een vorm van overleg of samenwerking die misschien nadelig is voor patiënten en verzekerden? Maken bijvoorbeeld concurrenten met elkaar afspraken over prijzen of over de verdeling van patiënten? Meld dit bij ons.