Samenwerken in de wijkverpleging
Aanbieders van wijkverpleging mogen binnen de concurrentieregels samenwerken om een ‘herkenbaar en aanspreekbaar’ team te vormen. Cliënten, huisartsen, ziekenhuizen en zorgverzekeraars weten dan naar wie zij toe kunnen met hun zorgvraag. Uw afspraken moeten in het voordeel van cliënten zijn. En u moet hen binnen het team objectief doorverwijzen.
Op deze pagina:
Herkenbaar en aanspreekbaar team wijkverpleging vormen
U mag samen met andere zorgaanbieders in de wijkverpleging een team starten, zolang u zich houdt aan de concurrentieregels:
- U mag met een paar zorgaanbieders in de wijk het team organiseren. Andere zorgaanbieders kunnen later aansluiten. Zij hoeven dus niet vanaf het begin betrokken te zijn.
- Laat zorgaanbieders zelf kiezen of zij willen meedoen. Zorgaanbieders zijn niet verplicht om deel te nemen aan het team. Doet een zorgaanbieder later alsnog mee? Dan mag het team daar een eerlijke bijdrage in de kosten van de oprichting voor vragen. Wil een zorgaanbieder niet meedoen? Dan mag het team die zorgaanbieder niet dwingen.
- U mag zorgaanbieders niet uitsluiten. U mag wel eisen stellen aan deelnemers. Bijvoorbeeld dat zorgaanbieders voldoen aan professionele standaarden, zoals kwaliteitseisen. En meedoen aan de afspraken om goed samen te werken in de wijk. De eisen moeten objectief en duidelijk zijn, en van tevoren bekend zijn. En zij moeten nodig zijn om goede zorg te kunnen verlenen. U mag bijvoorbeeld niet eisen dat een zorgaanbieder een contract heeft met 1 of alle zorgverzekeraars, geen zzp’er is, een bepaalde omzet heeft, of wel of geen winstoogmerk.
- Maak alleen afspraken die nodig zijn om het team te organiseren. Bijvoorbeeld over het gebied waar u met het team zorg wilt aanbieden of over de aanpak om het team te vormen. U mag geen concurrentiegevoelige informatie uitwisselen, zoals strategische plannen, tarieven of contractvoorstellen van zorgverzekeraars. Algemene informatie over groepen van cliënten kunt u bijvoorbeeld vaak vinden in openbare regiobeelden.
Afspraken over werkgebieden verdelen
U mag soms uw werkgebieden verdelen met andere zorgaanbieders of andere afspraken maken die de concurrentie misschien beperken. Bijvoorbeeld routes verdelen. Of een minimale of maximale hoeveelheid behandelingen of cliënten in een gebied met elkaar afspreken. Uw afspraken moeten dan wel in het voordeel van cliënten en verzekerden zijn. De ACM doet uit eigen beweging geen onderzoek naar zo’n samenwerking als u:
- cliënten en zorgverzekeraars volwaardig betrekt en zij het ermee eens zijn
- concrete doelen over betaalbare, beschikbare en goede zorg heeft, waarmee u het effect van uw samenwerking meet
Voorbeeld cliëntverdeling in de wijkzorg
In een grote stad werken meerdere aanbieders van wijkverpleging. Daarom komen er verschillende aanbieders bij hetzelfde flatgebouw en hebben alle verpleegkundigen veel reistijd.
De aanbieders willen afspraken maken over handige nieuwe routes. Want dan hebben zij minder reistijd en kunnen zij meer cliënten helpen in dezelfde tijd. Zij spreken af wie in welke wijken en randgemeenten werkt. Zij betrekken de grootste zorgverzekeraar in de regio bij hun afspraken. En zij maken die afspraken openbaar, zodat burgers en verwijzers zoals huisartsen en ziekenhuizen weten wie waar wijkverpleging aanbiedt. Niet alle aanbieders uit de stad doen mee. Cliënten kunnen dus ook nog kiezen voor andere zorgaanbieders.
Reactie ACM
Als alle partijen deze afspraken steunen en als de zorgaanbieders het effect kunnen meten, gaan wij ervan uit dat de afspraken in het voordeel zijn van cliënten. Als er ook geen klachten komen, hebben wij geen reden om deze samenwerking te onderzoeken.
Cliënten binnen het team doorverwijzen
Cliënten moeten zelf een zorgaanbieder kunnen kiezen uit de zorgaanbieders die meedoen aan het team. Maar soms kunnen cliënten niet naar de zorgaanbieder van hun keuze. Bijvoorbeeld omdat die aanbieder geen tijd heeft of niet de juiste kennis.
Heeft het team voor de wijkverpleging een centrale coördinatiefunctie? Dan helpt de partij die deze functie vervult de cliënt naar een zorgaanbieder binnen het team. Dit moet die partij objectief en onafhankelijk doen. Zeker als die partij zelf een zorgaanbieder is die cliënten behandelt. Objectief betekent bijvoorbeeld dat de partij kijkt welke zorgaanbieders op dat moment beschikbaar zijn in de wijk en het beste passen bij de zorgvraag. De zorgaanbieders van het team mogen de partij informatie geven over bijvoorbeeld hun beschikbare capaciteit. Het is niet noodzakelijk dat zorgaanbieders deze informatie ook aan elkaar geven.
Heeft het team voor de wijkverpleging geen centrale coördinatiefunctie? Lees hoe u binnen de concurrentieregels patiënten doorverwijst.
Contracten met zorgverzekeraars
Uw team voor de wijkverpleging mag afspraken maken met zorgverzekeraars, zolang u zich houdt aan de concurrentieregels:
- De zorgaanbieders die het herkenbare en aanspreekbare wijkteam vormen mogen samen afspraken maken met een zorgverzekeraar over de vergoeding van de kosten voor de organisatie van het team. Dit zijn bijvoorbeeld de kosten voor het personeel of een call center. Dus niet de kosten van de zorg zelf.
- De zorgaanbieders die samen het herkenbare en aanspreekbare wijkteam vormen mogen aan andere zorgverzekeraars vragen om deze afspraken te volgen. Die zorgverzekeraars beslissen zelf of zij dat doen en onder welke voorwaarden. Lees meer over dit volgbeleid.
- De zorgaanbieders moeten ieder voor zich afspraken maken met zorgverzekeraars over de zorg zelf, bijvoorbeeld over hoeveel zorg zij leveren en tegen welk bedrag.
- De zorgaanbieders mogen niet eisen dat een zorgverzekeraar alleen bij hen inkoopt. Zorgverzekeraars mogen ook zorg inkopen bij zorgaanbieders die niet meedoen aan het team.
Een zorgverzekeraar kan ook zelf acties ondernemen om een herkenbaar en aanspreekbaar team voor de wijkverpleging te realiseren:
- Een zorgverzekeraar mag in het inkoopbeleid bepalen dat hij het liefst contracten sluit met zorgaanbieders van een samenwerkingsverband.
- Een zorgverzekeraar kan bij de zorgaanbieders waarmee hij een contract sluit voorwaarden stellen hoe een team voor de wijkverpleging eruit moet zien. Of bepalen welke zorgaanbieders er in dit team zitten.
Vragen of signalen
Wij houden toezicht op samenwerkingen in de zorg. Komt u er niet uit of uw samenwerking mag? Ook niet samen met uw adviseur? Neem contact met ons op via vragen [punt] zorg [at] acm [punt] nl.
Ziet u in de zorg een vorm van overleg of samenwerking die misschien nadelig is voor patiënten en verzekerden? Maken bijvoorbeeld concurrenten met elkaar afspraken over prijzen of over de verdeling van patiënten? Meld dit bij ons.
Bronnen
- Over het doel van een herkenbaar en aanspreekbaar team: Leidraad herkenbare en aanspreekbare wijkverpleging via Rijksoverheid.nl
- Informele zienswijze van de ACM over samenwerking op de acute thuiszorg
- Een voorbeeld van toelatingscriteria samenwerkingsverbanden: ACM Leidraad beoordeling toetredingscriteria samenwerken geboortezorg
- Zorgcontractering binnen de concurrentieregels